Skigebieden: toen en nu

Roel op 10 november 2016· 30 reacties

De Idalp in Ischgl, jaren '60 (bron: ischgl.com
De Idalp in Ischgl, jaren '60 (bron: ischgl.com

Een fascinatie mag je het gerust noemen. Als ik op wintersport ben kijk ik altijd graag naar oude foto’s uit de plaats waar ik ben. Vaak zie je ze in restaurants of pensions tegen de muur hangen en dan waan ik me terug in de tijd, mezelf voorstellend hoe het toen geweest moet zijn. Ik neem je in dit blog mee terug in die tijd, waarin het sobere bergleven nog niet had plaatsgemaakt voor verwarmde gondels.

Saalbach

In 1350 dook voor het eerst de naam “Salpach” op in de geschriften, genoemd naar het beekje dat destijds zo genoemd werd (nu Spielbergbach). Deze foto stamt uit 1930 en laat het bekende ansichtkaart-beeld zien zoals we dat ook nu nog van Saalbach kennen. Met íets minder bebouwing.

Saalbach in 1930
Saalbach in 1930

Hetzelfde aanzicht maar dan zo’n 85 jaar later. Alleen de bergen en de kerk zijn onveranderd in dit beeld:

Saalbach tegenwoordig (© TVB Saalbach Hinterglemm)
Saalbach tegenwoordig (© TVB Saalbach Hinterglemm)

Ischgl

De Silvretta Arena is een van de grootste en modernste skigebieden van Oostenrijk. Maar ook hier is het ooit begonnen. In 1961 om precies te zijn en dat is niet eens zo heel lang geleden als je het vergelijkt met andere grote skigebieden. Hieronder zie je de eerste pistekaart uit 1964. Alleen de Silvrettabahn en een sleeplift (Idjochlift) stonden er toen. Beide zijn ook te zien op de foto bovenaan dit blog.

Eerste pistekaart van Ischgl uit 1964
Eerste pistekaart van Ischgl uit 1964

52 jaar en meer dan 200 pistekilometer verder is dit de huidige ski-infrastructuur van de Silvretta Arena, en er wordt nog jaarlijks gemoderniseerd:

Pistekaart Ischgl anno nu
Pistekaart Ischgl anno nu

Alpe d’Huez

Het skistation Alpe d’Huez bestaat nu 80 jaar, gebouwd op de grasweiden waar boeren eeuwenlang hun koeien lieten grazen. De Pool Jean Pomagalski (bekend van de latere liftenbouwer Poma) bouwde in 1936 de eerste sleeplift op de hellingen van de Eclose. Volgens verschillende bronnen de eerste skilift ter wereld! Was het 80 jaar geleden slechts voor een enkeling weggelegd hier een afdalinkje te maken, tegenwoordig biedt Alpe d’Huez onderdak aan zo’n 20.000 wintersporters.

Alpe d'Huez in vroeger tijden(© Collection Musée d'Huez et de l'Oisans)
Alpe d'Huez in vroeger tijden(© Collection Musée d'Huez et de l'Oisans)

Val Gardena

In het hart van de Dolomieten ligt het bekende skigebied van Val Gardena. Lange tijd liep door het dal een smalspoorverbinding - de Grödenbahn - die tijdens de Eerste Wereldoorlog diende voor het transport van materiaal. In 1960 toen iedereen een auto kocht verviel de noodzaak en is het spoor opgeruimd. Opmerkelijk is dat er, door de grote verkeersoverlast in het dal nu, plannen worden gemaakt een nieuw spoor aan te leggen, tevens bedoeld voor wintergasten. Lees hier meer.

Het smalspoor door Sankt Christina (bron: valgardena.it
Het smalspoor door Sankt Christina (bron: valgardena.it

Sankt Christina nu (bron: valgardena.it
Sankt Christina nu (bron: valgardena.it

Sölden

Het aanzicht van Sölden is ook gigantisch veranderd. In 1950 stonden er een paar huizen en was er van toerisme nog weinig te merken. Nu noemt het dorp zichzelf “Hotspot der Alpen” en doet het er alles aan te blijven concurreren met de andere Oostenrijkse topskigebieden. Denk aan de geplande verbinding met het Pitztal. Deze vergelijking laat niks aan de verbeelding over.

Ansichtkaart van Sölden uit 1950 (bron: delcampe.net)
Ansichtkaart van Sölden uit 1950 (bron: delcampe.net)

Sölden maar dan 66 jaar later (bron: soelden.com
Sölden maar dan 66 jaar later (bron: soelden.com

Armsten werden de rijksten

Fascinerend is ook hoe de tijden voor de plaatselijke bevolking zijn veranderd. Hoe hoger of dieper het dorp in de Alpen lag, hoe harder het bestaan vroeger was. De dorpen waren zo slecht bereikbaar dat de modernisering laat op gang kwam, veel later dan in grotere plaatsen als Innsbruck of Grenoble. Tegenwoordig lijken de rollen omgedraaid. In de hoogstgelegen dorpen liggen nu de mooiste, meest sneeuwzekere skigebieden met de duurste en modernste hotels.

Roel
is redacteur en sinds 2009 onze vertrouwde wintersportweerman. In het seizoen schrijft hij dagelijks over sneeuw en achtergronden van de wintersport.

Plaats een reactie

Mooie plaatjes Roel, zo waren we en gaan we wederom naar Riezlern in het Kleinwalsertal. In ons app. Stond een boek met de foto,s van het Kleinwalsertal vroegah en nu. Nu was 1998 de druk van het boek. Wat mij opviel dat er destijds veel minder bos aanwezig was dan op de jongere foto,s. We praten niet over een paar boompjes maar bossen, vooral op de hellingen is nu meer bos dan dat er vroeger was. Natuurlijk werd er vroeger gekapt om in de levensvoorziening te voorzien. Kan ook weg mijmeren bij de fotos in een restaurant en mijzelf terug verplaatsen naar die tijd.
Het lijkt mij soms wel heerlijk, geen gsm, internet, stinkende auto,s, hordes met mensen. Gewoon basic, omhoog lopen en je eerste sporen trekken?

Waaromheeftnederlandgeenbergen:-)

Blijft overal mooi om te zien, mooi topic dit!

@skifanOok leuke beelden!

Wat mij opviel dat er destijds veel minder bos aanwezig was dan op de jongere foto,s. We praten niet over een paar boompjes maar bossen, vooral op de hellingen is nu meer bos dan dat er vroeger was. Natuurlijk werd er vroeger gekapt om in de levensvoorziening te voorzien.

ray-boers op 10 nov 2016 07:56

Dat herken ik @ray-boers. Volgens mij heb ik van Saalbach nog ergens een vergelijkingsbeeld van de Kohlmais liggen. Ook Nederland heeft nu meer bos trouwens dan in 1900.

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

Naast het kappen van de bomen voor hout werden vooral de bergen veel meer gebruikt als graas-weides voor dieren en om groenten te verbouwen. In veel bossen bij mij in de buurt vind je nog oude stenen muurtjes en omheiningen van landbouw terrein.Tegenwoordig is dit dicht bos.
Hier zie elk jaar de bossen verder uitbreiden, zeker omdat in de bergen er minder en minder herders en boeren zijn.

Click. Click. Peace

Erg leuk topic! Dank @Roel. Ik zeg blijf maar aanvullen met mooie plaatjes :-)

Aequilater Nubila

@Roel en @Rogier
Voor wat betreft les 3 Vallées is het zo dat de boomgrens sinds wij er begin jaren 80 voor het eerst kwamen enorm is gestegen. De valleien van Méribel en Courchevel waren altijd al bebost. In die tijd zijn er veel bomen geplant tussen St Martin en Belleville, daar is in de 19e eeuw veel gekapt bovendien is het een andere ondergrond (er ligt veel steenkool aan de oppervlakte). Nu is het zo dat er zelfs bomen in Val Thorens worden geplant iets wat 30 jaar geleden ondenkbaar was. Bovendien zie je vanuit de liften op steeds grotere hoogtes bomen opkomen. Eén van de belangrijkste factoren die deze verandering verklaren lijkt mij de stijging van de temperatuur.

*bericht bewerkt door skifan op 10 nov 2016 11:21

bon ski

@skifan Goede info en dat speelt zeker ook mee, denk ik. Maar hier in het dal, en rond dorpen als Pelvoux en Ailefroide op 1600 meter kan het daar niet aan liggen lijkt mij ;-) Op hoogte zeker wel.

Click. Click. Peace

@skifan Iets dat hier ook meespeelt is het feit dat veel lawinegeulen bij skigebieden continu geskied worden, hierdoor zijn er minder grote lawines want en groeien deze lawinegeulen dus langzaamaan dicht.

Click. Click. Peace

Iemand een idee wanneer de eerste piste bully en kunstsneeuw werden ingezet?

Wat een gaaf onderwerp! ik heb ook echt een passie voor de historie van skigebieden!

@jeandeflamand
Zie voor wat betreft FR: http://www.montagneleaders.fr/reportages/pistes-le-damage… @Rogier
Klopt maar om te groeien zijn bepaalde klimatologische omstandigheden (vochtigheid en temperatuur) nodig die er 30 jaar geleden niet waren. Ik denk dat als er 30 jaar geleden net zo veel off piste was geskied, dus minder grote lawines, er geen bomen hadden kunnen groeien in Val Thorens (2300 meter). Ik herinner me ook de noordhellingen iets onder St Martin des B’ville waar toen niets groeide, nu groeien er struiken en zelfs bomen

*bericht bewerkt door skifan op 10 nov 2016 12:13

bon ski

@jeandeflamand dat is rond 1960, mede dankzij Émile Allais (https://www.wintersport.nl/weblog/bericht/2816/Grondlegger-'…) en in veel gebieden pas veel later. Zelfs Sandra moest nog ‘met de hand’ wedstrijdpistes prepareren in Pelvoux toen zebegon met wedtrijden skiën Zo’n 20-25 jaar geleden.

Hiervoor ging het met:

null

Click. Click. Peace

Voor de liefhebbers van historie, op http://www.archivalp.eu/consulter/tous-les-films/ staan een aantal juweeltjes uit Frankrijk en Zwitserland. Ideaal voor slecht weer zondagen. Veel kijkplezier.

bon ski

@skifan Ik ben het helemaal met je eens! Er zijn echter allerlei oorzaken voor deze toename van bos.

Click. Click. Peace

Voor het oude Tignes is het verschil nog groter!

null

Bij onderhoud aan de stuwdam:

null

In 2015 van bovenaf:

null

Ter compensatie is voor de locals toen het skistation gebouwd. Veel nakomelingen van de toenmalige inwoners bezitten nu hotels of chalets in Tignes.

null

*bericht bewerkt door Marko2 op 10 nov 2016 13:49

@Marko2 Toch wel erg heftig als je dat zo ziet, elke keer weer. Wat moet dat pijn hebben gedaan bij de mensen die daar hun leven generaties lang hebben opgebouwd…

Click. Click. Peace

Ik wist helemaal niet dat het oude Tignes is verdwenen voor een stuwdam, ben er ook nog nooit geweest daar niet van ;-)

Altijd bizar van die dorpen die hebben moeten verdwijnen voor het bouwen van stuwdammen

@Rogier: absoluut mee eens, maar liever dit dan weer een extra kerncentrale lijkt me. En gelukkig is een stuwdam niet onomkeerbaar. Komen er ooit alternatieven, dan zou je de dam weer kunnen afbreken en zal het oorspronkelijke dal weer langzaam herstellen.

*bericht bewerkt door paolie op 10 nov 2016 13:54

@Rogier Ja. Dat merk je nog altijd als je met de locals (Tignards) praat. Als het meer leeg is (eens in de 10 jaar) wordt er nog altijd een mis gehouden tussen de fundamenten van de oude kerk.

Saas Fee in de jaren 50. Pas in 1951 werd Saas Fee door een weg ontsloten. Daarvoor was het dorp alleen per muilezel bereikbaar.

Op de foto is nog de oude kerk zichtbaar, die in de jaren 60 door de huidige kerk in vervangen.

null

The mountains are calling and I must go ~ John Muir

…en Saas Fee tegenwoordig. Echt een enorme uitbreiding. Alle weides binnen het dorp zijn inmiddels vol gebouwd. De laatste 15 jaar is met name achterin het dorp en tegen de hellingen van Hannig gebouwd. Veel luxe chalets. Richting gletscher mag/kan niet gebouwd worden i.v.m. een zone waar regelmatig lawines zijn.

null

The mountains are calling and I must go ~ John Muir

Nog verder terug in de tijd! Het dorp nog kleiner, maar let ook op de hellingen: bijna geen bomen. Het grootste gedeelte van de huidige bossen rondom Saas Fee (en ook veel andere plaatsen in de Alpen) is aangepland tegen lawines. Vooral arven en lariksen.

null

The mountains are calling and I must go ~ John Muir

Ja alle bossen werden gekapt voor het aanleggen van treinsporen en de verscheidene passen. (vooral Simplonpass)
Met als gevolg heel veel lawines waardoor ze opnieuw bossen hebben aangeplant.

Mooi!
Ik heb nog een adac ski atlas uit 1985!
Heerlijk om doorheen te bladeren.

Mooi!
Ik heb nog een adac ski atlas uit 1985!
Heerlijk om doorheen te bladeren.

nils3 op 10 nov 2016 19:40

Ik eentje uit 1987 ?. Jeugdsentiment van toen ik ieder jaar uitkeek naar de nieuwe uitgave bij de bieb. Een paar jaar geleden heb ik hem definitief opgevist op eBay.

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

Ik ben blij dat er nog meer mensen zo “gek” zijn!

@Rogier@skifan
Na wat opzoeken :D, ben ik te weten gekomen dat het huidige groomen ontwikkeld Is in Noord Amerika, door Steve Bradley. Deze techniek is dan in '54 door Emile overgebracht naar Europa, meer bepaald courchevel. De eigenaar van het skigebied wou er eerst niet van weten, na één afdaling met de eigenaar, op een slechte sneeuwdag, was hij direct overtuigd. Kan dus best geloven dat het tot de jaren 80 duurde eer deze techniek overal geaccepteerd werd…

https://www.skiinghistory.org/history/slope-grooming-how-it-…

*bericht bewerkt door jeandeflamand op 10 nov 2016 22:51

Nog eentje van Saalbach-Hinterglemm. Nog eentje met veel en weinig bos. De positie verschilt iets maar je ziet het verschil duidelijk:

null

null

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

Plaatjes uit Courchevel:

null
null
null
null

Click. Click. Peace
Sneeuwalarm

Ontvang gratis een sneeuwalarm per e-mail van jouw bestemming in aanloop naar je wintersport vakantie! De meldingen stoppen automatisch na je vakantie.

Plaats een reactie